Regioblad september 2020

6 - Regioblad DE KLEUREN IN DE KERK HEBBEN ELK HUN EIGEN BETEKENIS In het kerkelijk jaar hebben kleuren een vaste betekenis. De voorganger heeft vaak een kazuifel aan in de ‘goede’ liturgische kleur. Bij aanvang van het kerkelijk jaar, bij de advent is de kleur paars. En die kleur symboliseert de tijd van inkeer en versobering. Bij de adventskrans zien we ook het paars gebruikt als steunkleur. Als het Kerstfeest begint, ‘verkleuren’ we. Altijd maakt de liturgie in de kerk de beweging van opgang: van grond naar hemel, van donker naar licht, van advent naar Kerst, van 40-dagen naar Pasen. De liturgische hoofdkleur is met Kerst: wit. Eigenlijk staat dit in contrast met alle rode kleuren die in de commercie rond Kerstmis worden gebruikt. Zelfs in onze eigen parochie hebben we het aanvullingsboekje van de gezangen in de kersttijd de rode kleur gegeven. Liturgisch is dat dus fout. In de vastentijd, de 40-dagentijd is de kleur paars en zie met Pasen is het weer wit. In de paasnacht, de paaswake, gaat de priester gekleed in een wit kazuifel. Daarna volgt de paastijd in de kerk en de kerk blijft in het wit gekleed. Met Pinksteren, 50 dagen na Pasen- is de kleur rood. De kerk viert de voltooiing van Pasen. Daarna volgen pas begin november de laatste belangrijke kerkelijke dagen: Allerheiligen en Allerzielen. Bij Allerheiligen is de kleur weer wit, maar bij Allerzielen is de kleur weer in mineur en wordt het weer paars. De kleuren paars, groen wit en rood wisselen elkaar af en zijn de belangrijke liturgische kleuren. De kleur wit verwijst naar reinheid en is diep verankerd in verhalen van de bijbel. Volgens Johannes, de schrijver van het Bijbelboek Openbaring is wit ook de kleur van het koninkrijk van God (Openbaring 3:4). Wit is van oudsher de kleur die bij de doop hoort. De kleur paars wordt gebruikt in de tijd van voorbereiding en bezinning. Paars is de kleur van de soberheid, bezinning en inkeer. Bij uitvaarten wordt deze kleur soms ook gebruikt. Groen is de kleur van de 'gewone' zondagse vieringen. Als er niet iets bijzonders is in het kerkelijk jaar is groen de liturgische kleur. In de zomer als er geen kerkelijke feesten en hoogtijdagen zijn is de kleur in de kerk groen. Het verwijst dan naar alles wat groeit. Rood is de kleur van het vuur. Deze kleur wordt verbonden aan het vuur van de Heilige Geest. In het Bijbelboek Handeling staat de uitstorting van de Heilige Geest beschreven op de allereerste Pinksterdag. De leerlingen van Jezus waren bijeen in de bovenzaal en zij kregen plotseling tongen als van vuur op hun hoofden. Deze tongen van vuur verwezen naar de komst van de Heilige Geest. Vandaar dat de liturgische kleur voor Pinksteren rood is. Ook bij vieringen waarin de Heilige Geest een belangrijke rol heeft, zoals bij de bevestiging van ambtsdragers en belijdenisdiensten is de kleur in de kerk rood. Maar de kleur rood heeft nog een tweede betekenis. Rood kan ook verwijzen naar het bloed van de martelaren die stierven omdat zij van hun geloof in Jezus bleven getuigen. Zo kan bijvoorbeeld op de 2e kerstdag rood gedragen worden vanwege de feestdag van de martelaar St.-Stephanus. Roze neemt een aparte plaats in op dit kleurenpallet. Op slechts twee zondagen van het kerkelijk jaar kan en mag de kleur roze worden gebruikt. Roze kan gebruikt worden in het midden van de adventstijd en in het midden van de veertigdagentijd. Die zondagen worden 'bijna kerstfeest' en 'half vasten' genoemd. Omdat de helft van de voorbereidingstijd er op zit, is het een beetje feest. Het paars van inkeer en boete wordt dan vermengd met het wit van het feest. Paars en wit maken samen de kleur roze. De symbolische betekenis van roze is hier het glorende licht van de Verrijzenis (wit - Pasen) dat door het boetepaars heen komt (zondag laetare). Voor de 3e zondag van de advent (zondag gaudete) geldt dat het sobere paars van de verwachting vermengd wordt met het licht (wit) van Kerstmis. Jos oude Kempers Gebruikte literatuur o.a.: *M.Hafkamp, Mijn school is katholiek *De betekenis van liturgische kleuren van het kerkelijk jaar. OECUMENISCHE VIERING VREDESWEEK In de Vredesweek staat er op zondag 27 september reeds lang een oecumenische viering gepland in Philippine. Door de coronapandemie kunnen we deze viering niet doen zoals we dat gewoon zijn. Toch willen we juist in de Vredesweek elkaar over de grenzen van gemeente en parochie opzoeken. Het thema van de Vredesweek is ‘Vrede verbindt het verschil’. Als iets duidelijk is geworden in de afgelopen maanden, is het hoe gemakkelijk in onzekere tijden verschillen worden aangescherpt. Reden genoeg om de oecumenische viering te laten doorgaan, uiteraard met inachtneming van de protocollen die er in de protestantse gemeente en parochiekern van Philippine- Sas van Gent-Sluiskil zijn gemaakt. Door de beperkingen die het coronavirus met zich mee brengt, mogen er veel minder mensen tegelijk in de kerk zijn. Om iedereen die dat wil toch gelegenheid te geven op 27 september deel te nemen, houden we de viering op twee plaatsen: om 10.00 uur in de RK Kerk te Philippine en om 14.00 uur in de PKN Kerk te Sluiskil. Het gaat om identieke vieringen van woord en gebed, waarin dominee Saskia Ketelaar en pastoraal werker Marjan Dieleman zullen voorgaan. We proberen het ook muzikaal zo goed mogelijk in te vullen. We mogen nog niet hardop meezingen, zachtjes neuriën mogen we wel. Bij de beperkingen hoort ook dat we u nog geen koffie mogen aanbieden. Aanmelden voor de oecumenische vieringen gaat als volgt: voor de viering op 27 september om 10.00 uur te Philippine kunt u zich telefonisch aanmelden in de week voorafgaand aan 27 september, van maandag tot donderdag van 10.00 -12.00 uur. Telefoonnummer: 06 2732 0096 Aantal beschikbare plaatsen in de kerk: 75. U hoort meteen of er plaats is. Het is mogelijk naar de kerk te komen zonder telefonische melding vooraf. Mocht het toegestane aantal deelnemers echter zijn bereikt, dan mag men u niet toelaten. Is er nog plaats, dan wordt u ter plekke ingeschreven en wordt u gevraagd of u coronaklachten heeft. Voor de viering op 27 september om 14.00 uur te Sluiskil is het mogelijk naar de kerk te komen zonder telefonische melding vooraf. De verwachting is dat het toegestane aantal deelnemers binnen de norm blijft. U wordt ter plekke ingeschreven en er wordt gevraagd of u coronaklachten heeft. We nodigen u van harte uit om juist in deze tijd als kerken samen stil te staan bij de vrede. Ieder teken van vrede geeft hoop en moed! Marjan Dieleman